Numer 12Pismo sponsoruje Senat RP
Ślady kultury polskiej w przewodniku po Kaliningradzie
Ukończenie zasadniczej pracy nad turystycznym przewodnikiem po Kaliningradzie spowodowało pojawienie się niniejszego artykułu, który w gruncie rzeczy stanowi krótkie sprawozdanie.
Idea napisania przewodnika po Kaliningradzie w języku polskim wyodrębniła się z ciągle rosnącego zainteresowania śladami kultury polskiej w mieście nad Pregołą, a zatem przewodnik ma na celu szczegółowe przedstawienie poloniców w Kaliningradzie. Jest on rozbudowaną wersją pracy dyplomowej pisanej pod kierownictwem mgr Danuty Szczęsnej podczas studiów nad językiem i kulturą polską na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Kaliningradzkiego.
Trasa turystyczna po mieście jest podzielona na cztery odcinki i obejmuje, według naszej opinii, najciekawsze zabytki Królewca - Kaliningradu. Podczas opracowania trasy zetknęliśmy się z pewnymi problemami. Rzeczą jasną było to, że nie uda się ułożyć trasy "idealnie", czyli tak, żeby zacząć od serca Kaliningradu - katedry, obejść w kółko wszystkie ważne zabytki i znów wrócić do katedry. Nie chciało się też układać trasy koncentrycznie: centrum, bramy miejskie, obwarowania i forty.
Trudności z opracowaniem trasy wynikają z dużych odległości między rozproszonymi po mieście zabytkami. Obecny Kaliningrad już mało czym przypomina dawny i piękny Królewiec. Przysłowie "Gdańsk bogaty, Królewiec wielki, Elbląg warowny, Toruń piękny" odzwierciedla fakt, że kiedyś Królewiec był typowo europejskim miastem. Według kanonów urbanistyki takiego miasta, jego centrum stanowi najstarsza część, tzw. starówka z ratuszem, sądem, kościołem i wspaniałymi kamienicami. Jednak dywanowe naloty lotnictwa brytyjskiego podczas II wojny światowej całkowicie zniszczyły historyczne centrum "wielkiego" Królewca. Na terenie miasta-wyspy Knipawy, na przykład, pozostały po nich tylko ruiny katedry, które na szczęście są w trakcie odbudowy.
Tekst przewodnika uzupełniony będzie kolorowymi zdjęciami zabytków współczesnego Kaliningradu oraz zdjęciami archiwalnymi, planem miasta, bibliografią, indeksem osób i nazw geograficznych oraz informacjami użytecznymi dla każdego potencjalnego turysty.
Sesję zdjęciową współczesnych zabytków Kaliningradu znakomicie wykonał młody i obiecujący kaliningradzki fotograf Igor Riazancew. Profesjonalizm Igora znalazł swoje odbicie tak we wspaniałych zdjęciach, jak i w mnóstwie ciekawych rozwiązań dotyczących prezentacji zgromadzonego materiału.Profesor Uniwersytetu Kaliningradzkiego Kazimierz Ławrynowicz przygotował recenzję przewodnika, a Wspólnota Kultury Polskiej w Kaliningradzie w osobie prezesa Kleofasa Ławrynowicza objęła patronatem honorowym wydanie przewodnika, co służy nadaniu świetności tej inicjatywie. "Kredyt Bank Polski" też obiecuje objęcie patronatem, lecz miejmy nadzieję, że na tym nie skończy się misja banku. Zatem pozostało nam już tylko "trochę" - znaleźć środki finansowe na pokrycie kosztów druku. Liczymy na to, że przewodnik ukaże się w pierwszym kwartale 2001 roku i pomoże nie tylko turystom, ale i wszystkim, którzy interesują się śladami kultury polskiej w Kaliningradzie.
Natalia Ziemlanaja, autorka przewodnika
